Salgında vaka sayılarımızın azalması ile birlikte gündeme gelen yeni normaller ve bunlara alışma sürecimiz, biraz zaman alacak gibi duruyor.

Dün bir şeyler almak için markete uğradım, tüm çalışanlar eldivenliydi. Kasada duran çalışanın eldiveni, gün içinde tüm ürünlere dokunduğu için doğal olarak renk değişikliği oluşturacak kadar kirlenmişti. Aldığım ürünlere kirli eldiveniyle dokunmasını istemediğimi kırmayacak şekilde söyledim, haklısınız diyerek ve eldiven değiştirerek işleme devam etti. Benden önce alışveriş yapan ve aldıklarını poşete yerleştiren genç bir müşteri de, eldivenli elleri ile temaslı kredi kartı kullanarak ödeme yaptı, aynı eldivenle telefonuna temas etti ve ardından önce gözlüğünü, sonra saçını düzeltip poşetlerini alarak çıktı. Ona, kullandığı eldivenin bir işe yaramadığını anlatabilecek bir ortam ve vakit olmadı.

Sonrasında ufak bir bijuteri mağazasına uğradım, yardımcı olan çalışan, aldığım tokayı eldivenli elleri ile paketledi, para alışverişini yine aynı eldivenlerle yaptı, o sırada yere düşen poşeti almaya çalıştı ve yere temas etti. Eldivenleri kirlendiği için değiştireceğini düşünürken, bir de o sırada çalan telefonuna baktı. Kirli eldivenle nerelere dokunduğunu ve nereleri kirlettiğini ona anlatmak için, işim bitmesine ve konuşma arasında işimin bittiğini hatırlatmasına rağmen bekledim ve sonrasında “Belki gözünüzden kaçmıştır” diyerek hatalı davranış zincirini, kırmadan, incitmeden ve enfeksiyon hastalıkları uzmanı olduğumu söyleyerek anlattım. Biraz şaşkınlıkla anlattıklarımı dinledi, farkında olmadığını, bundan sonra dikkat edeceğini söyledi ve ayrıldık. Yani iki farklı yerde, her birinde 10 dakikalık süre içerisinde üç farklı yanlış eldiven kullanımı gördüm. Uyardıklarım benden sonra ne yaptılar, ne düşündüler, dikkat ettiler mi bilmiyorum ama en azından doğru yapmadıkları bir şeyler olduğu hafızalarında kalmıştır diye düşünüyorum. Belki eldivenli olmasalar, bu temaslardan sonra ellerini yıkama ya da dezenfekte etme ihtiyacı duyacakken, eldivenle oluşan “yalancı güvenlik hissi” onları bundan alıkoydu.

Bunlardan neden söz ettim? Çünkü eldiven kullanmak aslında zannettiğimiz kadar basit bir uygulama değil. Kullandığımız eldiven de olsa sonuçta ellerimiz. Çıplak elle hassasiyet gösterdiğimiz her duruma, eldivenli ellerimizi kullanırken de hassasiyet göstermek zorundayız. Kendimizi korumayı sağlamak amaç gibi gözükse de, oluşan yalancı güvenlik hissi ile korumak bir yana, daha çok bulaştırmaya neden olabiliriz. Ellerimiz kirlendiğinde ya da temiz olmayan bir yere temas ettiğinde bunu kolaylıkla anlar ya da hissederiz ve ellerimizi yıkama ihtiyacı duyarız. Eldivenle bu his oluşmayacağı ya da temiz olmayan yere temas ettiğimizi fark edemeyebileceğimiz için daha özenli olmamız gerektiği çok açık.

Kirli bir iş yapılacaksa ve gerekli olduğunu düşünüyorsanız, mekanik bariyer anlamında kullanılabilir fakat günlük hayatta sürekli eldiven kullanmak ne gerekli, ne de doğru. Belli aralıklarla ve kirlendiğinde el yıkamak en doğrusu. Kaldı ki eldivenlerde de, gözle göremediğimiz kadar küçük gözenekler bulunabilir ve bunlardan da mikroorganizma geçişi olabilir. Tabi ki “temas izolasyonu” dediğimiz eldiven kullanımını gerektirecek durumlar var ve bunlarda mutlaka kullanılmalı. Hangi nedenle kullanırsak kullanalım, kirlendiğinde mutlaka değiştirelim, eldivenleri çıkardıktan sonra ellerimizi yıkamayı asla unutmayalım. Eldivenli ellerimizle kişisel eşyalarımıza, ortak kullanılan alanlara, yüzümüze-gözümüze dokunmayalım. Ve şunu asla unutmayalım, hiçbir şey ellerimizi yıkamaktan daha kolay ve güvenilir değil.

Sağlıcakla kalın…