Mahalle bakkalından bisküvi alayım dedim, o da ne, tüm benzeri ürünlere yüzde 50 zam gelmiş. Korkunç!

Diğer malları sordum. Yeni sipariş verdikçe hemen hepsine zam geldiğini söyledi bakkal. Yani başta gıda maddeleri, meyve ve sebze olmak üzere iğneden ipliğe her şeye zam geliyor.

Zamların iki temel nedeni var. Birincisi maliyetlerdeki artış, ikincisi dolar-faiz oranları başta olmak üzere piyasalardaki dalgalanmalar. Aslında birincisi de bir ölçüde ikincisine bağlı.

***

Önceki yazımda vurgulamıştım; 3 ayda dolar-TL kuru yüzde 15-16 değişikliğe uğradı; TL değer kaybetti, dolar kazandı. Bunun bir kısmı dış piyasalardan geldi. Ama önemli kısmı, Erdoğan’ın Merkez Bankası’na yönelik ısrarlı baskısı ve sert açıklamalarından kaynaklandı. Merkez Bankası Başkanı ve hatta Erdoğan’dan farklı düşünen Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Ali Babacan’ın görevlerinden uzaklaştırılma olasılığı, zaten kırılgan olan piyasada büyük kaygıya neden oldu.

Devleti temsil etsin, halkın çıkarlarını en üst düzeyde korusun diye halkın oylarıyla en üst makamlara getirilen kişiler eliyle, sadece 3 ayda yüzde 15’in üzerinde yoksullaştık. Bir kişi kızıp köpürdü diye, cebimizdeki 100 TL’nin 15 TL’si uçup gitti. Doları olanlar kazandı, gariban vatandaş kaybetti. Erdoğan konuştu, dolar lobisi ve ABD kazandı.

***

Dolardaki bu değişimin piyasaya yansımaları hemen olmuyor. Adım adım, yavaş yavaş, ama giderek daha çok duyarak ödüyoruz üzerimize yüklenen bedeli.

***

Türkiye’nin yıllık enflasyonu yüzde 6 civarında açıklanıyor. Bu enflasyon rakamı belirlenirken yüzlerce mal ve hizmete bakılıyor. Oysa halkın ezici bir çoğunluğunun kullandığı temel gıda ve tüketim maddelerinde fiyat artışları enflasyonun 3-4 katı. Yani yoksul ya da dar gelirli için enflasyon yüzde 6 değil, yüzde 15-20 civarında.

***

Peki gelirlerdeki artış ne? Hükmet emekliye ilk 6 ay için yüzde 2.3 zam verdi. Memur zammı ise yüzde 3. Ülkede 5 milyonun üzerinde asgari ücretli var. Ülkede daha düşük ücret alan, çalışan nüfusun yaklaşık yüzde 40’ı kayıtdışı. Çiftçi üretimi bırakıyor. Türk-İş, dört kişilik ailenin açlık sınırının bin 308 lirayı, yoksulluk sınırının da 4,259 lirayı aştığını açıkladı.

Dolardaki son artışlar ve üstüste gelen zamlardan sonra yaşamımız çok daha zorlaşacak.

Acaba bu krizi Geziciler mi, yoksa paralelciler ya da hainler mi veya dış düşmanlar mı çıkarıyor?