1978 yılında Türkiye-Japonya ilişkileri kapsamında Devlet Planlama Teşkilatı (DPT) ile Japon JİCA örgütü arasında Doğu Karadeniz Bölgesi'ndeki su kaynaklarını enerjiye dönüştürülmesi amacıyla başlatılan çalışma ile gündeme alınan Topçam Barajı'nın, siyasi ve toplumsal olaylar sebebiyle ancak 1997 yılında temeli atıldı. Temeli atıldıktan bir süre sonra durdurulan inşaat çalışmaları 2003 yılında dönemin eski Enerji ve Tabii kaynaklar Bakanı M. Hilmi Güler'in gayretleriyle yeniden başlatıldı. 2008 yılında 122 metre gövde yüksekliğine sahip olan ve enerji üretimine hazır hale getirilen barajda su tutma işlemi sonunda 910 metre derinliğe ve 3 bin kilometrekare alana ulaşacak bir göl ortaya çıkarıldı. Devlet Su İşleri (DSİ) yetkililerinden alınan bilgiye göre, enerji üretimi için yüklenici firma tarafından başlatılan çalışma kapsamında barajın türbin imalatı ve montajlanması çalışmalarına 2011 yılında başlanabildi. Firmanın yaptığı türbin ve montaj ünitelerinin uyumsuzluğundan kaynaklanan sorunlar nedeniyle barajın enerji üretimine geçmesi gecikti. Bu arada 2008 yılında açılan derivasyon tünellerinde yıllarca kullanılmayıp boş bırakılması sebebiyle çökmeler ve aşınmalar yaşandı. Bir yandan montaj ünitelerinin Diyarbakır’da yapılıp getirilmeye çalışılması, bir yandan derivasyon tünellerinin yeniden inşası için ayrı bir çalışma ve ihale takvimi işletilmesi gibi sebeplerle Topçam Barajı 8 yıl gecikti.