Enerji seçenekleri konusunda bir programa katılmak amacıyla 1 haftadır Almanya’dayım. Aralarında Trabzon Gazeteciler Cemiyeti Başkanı Turgut Özdemir’in de bulunduğu bazı gazeteciler, çevre eylemcileri ve uzmanlarla Almanya’nın enerji dönüşümünü yerinde görme şansımız oldu. Almanya, Avrupa Birliği’nin en büyük ülkesi ve dinamosu; dünyanın 3.büyük ekonomisi. Son 10-15 yılda büyük bir dönüşüm yaşıyor. Daha önce termik, hidrolik ve nükleer enerjiden elektrik elde ediyordu. Almanya yakın bir gelecekte tam 400 nükleer santral bile kurmayı hedefliyordu. Her şey Çernobil’le değişti. Çernobil felaketinin ardından yükselen nükleer karşıtı toplumsal tepki üzerine bu projeden vazgeçildi. Sosyaldemokrat-Yeşiller koalisyonu döneminde ise nükleer enerjinin tamamen kaldırılması kararı alındı. Merkel’in iktidara gelmesiyle bu karar gevşetilse de, Japonya’da Fuşima felaketinden sonra 2022’de mevcut santrallerin tamamen kapatılması kararı alındı.

50 CENTTEN 8 CENTE

Kamuoyu baskısıyla hükümetlerin destek vermesiyle kısa sürede müthiş bir dönüşüm yaşandı. Güneş, rüzgar ve biyo enerji geliştirildi. Yaklaşık 15 yılda Almanya’da güneş ve rüzgar enerjisinden elde edilen enerjinin toplam enerji içindeki payı yüzde 30’a kadar yükseldi. Öyle ki, bugün koca Almanya’da, birçok bölge sadece yenibilenebilir enerji ile aydınlanıyor, fabrikaların çarkları bununla dönüyor. Bu dönüşüm sayesinde 15 yıl önce 50 cent olan enerji üretim birim maliyeti 12 ile 8 Cent’e kadar düştü. Bunu, Almanya’nın her yanına yayılmış rüzgar santralleri ve 1.5 milyon civarında büyük çoğunluğu binaların damlarında olan güneş paneli ile yaptılar. Yüzde 80 küçük ve orta ölçekli işletmeden, pek çoğu çok ortaklı şirket ya da kooperatiften oluşan bu küçük santraller, bir ülkeye yaşam verdi. Değiştirilen yasalarla her vatandaşın enerji üretebilmesinin, artık enerjisini komşusuyla paylaşabilmesinin ya da sisteme satabilmesinin yolu açıldı.

TÜRKİYE’NİN ACIKLI DURUMU

Almanya’nın Avrupa ve dünyaya örnek olan bu yurttaş enerji üretimi projesini anlamaya çalışırken Türkiye’yi anımsıyor insan. Dünya yenilenebilir enerji haritasında neredeyse yeri yok. Enerji üretiminin yüzde 50’den fazlasını dışa bağımlı olan doğalgazla yapıyor. Büyük kirletici termik santraller, kötü planlanmış yüzlerce irili ufaklı hidroelektrik santrali ve şimdi de dünyanın terk ettiği, çok büyük riskleri bulunan, dışa bağımlı, riskli ve pahalı nükleer enerji. Oysa Türkiye mevcut üretimindeki kayıp kaçağı önlese uzun süre sorunu çözer. Binalarının damını güneş paneli doldursa bütün ihtiyacını karşılar. Rüzgar potansiyelini harekete geçirse hem elektrik ucuzlar, hem de riskli seçeneklere ihtiyaç kalmaz. Güneş yoksulu Almanya her yanı güneş panelleriyle dolduracak, onun üç katı güneş alan Türkiye doğalgaz, termik ve nükleere yönelecek, derelerini mahvedecek, rüzgar potansiyelini heba edecek! Acayip kandırılıyoruz.